معادله حسابداری چیست؟

تعریف معادله حسابداری

معادله حسابداری نشان دهنده این است که دارایی های یک شرکت برابر است با مجموع بدهی ها و حقوق مالکانه. دارایی ها منابعی می باشند که یک کسب و کار را در اختیار می گیرند و بدهی ها هم از جمله تعهدات شرکت هستند بدین معنی که مبالغی که شرکت به دیگران بدهکار می باشد. حقوق مالکانه نیز به سهم مالک یا مالکین از دارایی های شرکت اتلاق می گردد. بدهی ها پیش از حقوق مالکانه نشان داده می شوند چون که در صورت منحل شدن واحد تجاری باید در ابتدا بدهی پرداخت شوند. معادله حسابداری یک چارچوب زیربنایی می باشد جهت ثبت و خلاصه نمودن گزارش های مالی.برای کسب و کار های کوچک و کسب و کار های بزرگ، معادله حسابداری به یک گونه است و به طور کلی می توان گفت که معادله حسابداری برای همه واحد های اقتصادی بدون در نظر گرفتن اندازه و ماهیت کسب و کار به یک صورت محاسبه می شود.

پیشنهاد مطالعه: حسابداری مدیریت چیست و چه کاربردی دارد؟

درک معادله حسابداری

وضعیت مالی تمامی کسب و کار ها چه کوچک و چه بزرگ، بر اساس دو جزء اصلی ترازنامه مورد ارزیابی قرار می گیرد که این دو جزء یکی دارایی و دیگری بدهی می باشد. حقوق سهام داران بخش سوم ترازنامه می باشد و معادله حسابداری نشان دهنده نحوه ارتباط بین این سه جزء و یا سه عنصر مهم با یکدیگر است. معادله حسابداری، معادله اساسی حسابداری و یا معادله ترازنامه نام گرفته است. در صورتی که دارایی ها منابع دارای ارزش بالا و تحت کنترل شرکت را نمایان می کند، بدهی ها نیز نشان دهنده تعهدات می باشد. این بدهی ها و حقوق سهام داران است که نشان دهنده چگونگی تامین مالی دارایی های یک شرکت می باشد. اگر به طریق بدهی تامین شود به عنوان بدهی نشان داده می شود و اگر از طریق انتشار سهام خالص به سرمایه گذاران تامین گردد، در حقوق سهام داران نشان داده خواهد شد. همچنین معادله حسابداری کمک می کند به ارزیابی این که معاملات تجاری انجام شده به وسیله شرکت به صورت دقیق در دفاتر و حساب های آن منعکس شده است یا نه.

بدهی در معادله حسابداری

بدهی های یک شرکت تمامی بدهی های متحمل شده آن شرکت می باشد.  این بدهی ها می تواند شامل وام ها، درآمد های معوق، صدور اوراق قرضه، ضمانت نامه و هزینه های تعهدی باشد. بدهی به آن مبلغی گفته می شود که باید برای ادامه فعالیت های شرکت پرداخت شود و این بدهی ممکن است که به صورت وام بلند مدت و یا حسابی که باید پرداخت شود، باشد. هزینه هایی مثل اجاره، مالیات، آب و برق، حقوق و دستمزد، سود سهام قابل پرداخت می باشد.

دارایی در معادله حسابداری

به هر چیز با ارزش اقتصادی که  شرکت آن را کنترل می کند گفته می شود و می تواند آن را چه در حال حاضر و چه در آینده برای کسب و کاری مفید داشته باشد. دارایی ها شامل وجه نقد، دارایی های نقدی و یا معادل های نقد می باشد که خود می تواند شامل اسناد خزانه و گواهی سپرده باشد. بزرگ ترین دارایی با ارزش بیشتر شرکت ها ساختمان ها و ماشین آلات و اموال آن شرکت می باشد و این ها دارایی های ثابتی هستند که غالبا برای چندین سال نگهداری می شوند. همچنین مبالغی که مشتریان برای فروش محصولات به شرکت ها بدهکار می شوند را لیست می کنند و بدین صورت می توان گفت که موجودی نیز خود یک دارایی محسوب می شود.

کاربرد های معادله حسابداری

معادله حسابداری نشان دهنده ارتباط بین سه عنصر اصلی ترازنامه می باشد و از این جهت صحت معادله در هر لحظه از دوره مالی سنجیده می شود و می تواند مورد سنجش قرار گیرد. بر اساس معادله حسابداری گزارش های مالی و حسابداری تهیه و تنظیم می گردد. تراز نامه نیز در سیستم های مالی نقش اصلی را اجرا می نماید. این گزارش های مالی وضعیت دارایی و تعهدات سازمان و مجموعه و همچنین این که سازمان توانایی عمل به تعهدات خود را دارد یا نه، را معلوم و مشخص می سازد. در ترازنامه اقلام سرمایه جز به جز مشخص شده و قید می گردد و به طور کلی می توان گفت در صورت عدم استفاده از معادله حسابداری نمی توان گزارشات مالی را به صورت دقیق ثبت گردد و در ایجاد گزارش های مالی مشکل ایجاد خواهد شد به طوری که بدون معادله حسابداری امکان پذیر نیست.

رویداد های مالی چه تاثیری روی معادله حسابداری می گذارد؟

رویداد های مالی می تواند روی معادله حسابداری اثر گذار باشد. رویداد هایی که در یک کسب و کار اتفاق می افتند هم می توانند مالی باشند و هم می تواند مالی نباشند. معامله تجاری یا همان رویداد مالی به فعالیت هایی گفته می شود که حداقل بر یکی از عنصر های سه گانه معادله حسابداری اثر گذار باشند. هر رویدادی که در یک مجموعه یا سازمان رخ می دهد باید به طور مجزا و کامل مورد بررسی قرار گیرد و در صورتی در سازمان ثبت شوند که بر معادله حسابداری موثر باشند. رویداد های مالی می توانند بر هر دو طرف معادله حسابداری اثرگذار باشند برای مثال اگر افزایش دارایی داشته باشید باید در کنار آن دارایی دیگری کاهش یابد و یا بدهی ایجاد شده باشد. حالتی هم وجود دارد که رویداد مالی روی یک طرف معادله تاثیر گذار باشد برای مثال وقتی که از یک بدهکار چک دریافت شود در این صورت حساب اسناد دریافتی در یک طرف معادله دچار ازدیاد و افزایش می شود و در همان طرف معادله حساب های دریافتی دچار کاهش می شود پس در هر صورت بعد از انجام هر رویداد مالی باید دو طرف معادله حسابداری با هم برابر باقی بمانند.

نکاتی در رابطه با معادله حسابداری

• بدهی ها و حقوق سهام داران، نحوه تامین مالی دارایی های یک شرکت را نشان می دهد.
• به عنوان یک بدهی می توان تامین مالی از طریق بدهی را نشان در صورتی که در حقوق سهام داران، تامین مالی از روش انتشار سهام ظاهر می گردد.
• دارایی ها صنایع ارزشمندی را نشان می دهند که به وسیله شرکت کنترل می گردد و بدهی ها نیز تعهدات آن ها را نشان می دهد.
• معادله حسابداری به عنوان پایه یک سیستم حسابداری دو طرفه مد نظر قرار می گیرد.
• معادله حسابداریدر تراز شرکت نشان دهنده این است که کل دارایی های شرکت با مجموع بدهی های شرکت و حقوق صاحبان سهام برابر می باشد.

محدودیت های معادله حسابداری

ترازنامه با استفاده از معادله حسابداری همیشه تعادل خواهد داشت در صورتی که محدودیتی که معادله حسابداری دارد این است که نمی تواند معیاری برای عملکرد خوب یا بد سازمان ارائه دهد. برای این که تشخیص دهید که آیا سازمان عملکرد درستی داشته است یا نه، باید مدیران و سرمایه گذاران سازمان اعداد و ارقام را مورد بررسی قرار داده و تجزیه و تحلیل نمایند و تصمیمی درست در رابطه با بازدهی و راندمان خوب یا بد سازمان و مقدار کافی یا ناکافی سرمایه جهت افزایش سود دهی در مدتی طولانی را بگیرند. در عین حال که معادله حسابداری معاملات و رویداد های مالی را به طور دقیق ثبت می کند، حتی وجود تعادل تضمینی برای حذف و از بین بردن اشتباهات و تقلب ها در آن وجود ندارد.

مقاله پیشنهادی: حسابداری دولتی چیست؟ و اصول آن

اهمیت معادله حسابداری

علت اهمیت زیاد معادله حسابداری این است که همیشه صحیح و درست عمل می نماید و مبنای همه معاملات حسابداری در یک سیستم دو ورودی را شامل می شود و این بدین معنی می باشد که هرگاه تراکنشی قابل ثبت کردن می باشد، انتخاب برای ثبت همه آن شامل حفظ تعادل معادله حسابداری می باشد. مفهوم و تعریف معادله حسابداری در تمامی بسته های نرم افزار حسابداری قرار گرفته شده است به گونه ای که تمامی معاملات و رویداد های مالی که هر آن چه برای معادله لازم است را فراهم نمی کند، اتوماتیک و خودکار رد می شود.

حسابداری دوطرفه

معادله حسابداری به آن چه که می پردازد بیان مختصر و کوتاهی از نمایش پیچیده و گسترده و چند موردی تراز نامه می باشد. در شرکت هایی که دارای حساب های دقیق می باشند؛ هر تراکنش حداقل در دو حساب نشان داده می شود مثلا اگر تجارتی از بانک وام بگیرد این پول قرض گرفته شده هم در ترازنامه آن به عنوان افزایش دارایی آن شرکت و هم به عنوان افزایش بدهی ثبت خواهد شد. اگر تجارتی مواد خام بخرد و هزینه آن را به صورت نقدی پرداخت نماید باعث افزایش موجودی شرکت و کم شدن سرمایه نقدی می گردد. هر معامله ای که به وسیله یک شرکت انجام می شود دو یا چند حساب را تحت تاثیر قرار می دهد و این امر باعث می شود که سیستم حسابداری، سیستمی دو طرفه و یا دو ورودی قابل شناسایی باشد.

سخن آخر

اصلی ترین آموزش حسابداری، معادله حسابداری می باشد و در صورتی که خواستار حرفه ای شدن در زمینه حسابداری هستید بایستی در ابتدا با مفهوم بدهکار و بستانکار و معادله حسابداری و کاربرد آن نیز آشنا شوید. ما در این مقاله سعی کردیم تا تمامی این موارد را به اختصار و تا جایی که ممکن است برای شما عزیزان مطرح کنیم و شما را در زمینه معادله حسابداری آگاه سازیم. معادله حسابداری نه تنها در حسابداری بلکه در زندگی شخصی نیز دارای کاربرد می باشد چرا که در زندگی شخصی نیز باید رابطه صحیحی در همه کار ها و فعالیت ها مخصوصا در امورمالی رعایت شود تا از شکست جلوگیری شود. پس اگر به دنبال حرفه ای شدن و آموزش عمیق حسابداری هم نیستید تا حدودی نسبت به آگاهی در این زمینه ها تلاش نمایید.